ÖNCE 'YİKEŞFET

Bilinen ve en yaygın faydası bağışıklık sistemini düzenleyerek vucut direncini arttırmaya destek olur. Yapılan bilimsel araştırmalarda çörek otunun antioksidan, antiinflamatuar, antibakteriyel aktivitesi olduğu bildirilmiştir. Ayrıca kan yağ değerleri üzerinde de olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.

Çörek otu (Nigella sativa), Ranunculacea (Düğün çiçeğigiller) familyasının bir türüdür. Küçük, siyah hilal şeklinde tohumlara sahiptir. Baharat olarak tüketilmesinin dışında tıpta da kullanım alanı olan Çörek otu bitkisi köklü tarihsel ve mistik bir geçmişe sahiptir. Geleneksel tıpta kullanılagelmiş ve şifalı olduğuna inanılan bir bitkidir.

Bitkinin tohumuna gizlediği insan vücudu için birçok fayda sağlayan besleyici maddeler bulunur. Çörek otu tohumları, uçucu yağ, sabit yağ ve protein içerirler. Ayrıca Fosfor, demir, çinko B grubu vitaminleri bulundurur. Besin değeri yüksek olup, çeşitli aktif kimyasal bileşenler içermektedir. Birçok aktif bileşen olmasına rağmen yağılmış bilimsel çalışmalarda özellikle timokinon içeriğine değinilmiştir. Bitkinin siyah tohumlarından soğuk sıkım yöntemi ile çörek otu yağı elde edilir.

Çörek otu, çoğu Orta Doğu ve Uzak Doğu ülkelerinde 2000 yılı aşkın süredir kullanılmıştır. Türkiye’de yaygın olarak Afyon, Isparta, Burdur ve Konya yörelerinde tarımı yapılmaktadır.

Üzüm çekirdeği, özellikle antioksidan etkinliği nedeniyle birçok kullanım alanına sahiptir. Kalp ve damar sağlığını desteklemek amacıyla tüketilir. İçerdiği polifenoller sayesinde kan basıncını düzenlemeye destek olur. Kozmetik amaçlı kullanımı da mevcuttur. Özellikle cilt bakımı amacıyla uygulanır.

Üzüm, bilimsel adı vitis viniferae olan bitkinin meyveleridir. Siyah üzüm olarak da bilinir. Çok yıllık odunsu bir asmadır. Genellikle ılıman iklim koşullarında yetişir. Besin olarak kullanımı dışında sanayi kullanımı da olan bir meyvedir. Yaş ve kurutulmuş olarak günlük beslenmeye eklenir. Şarap, gıda ve ilaç sanayide de kullanılmaktadır.

İçeriğinde vitamin E, proantosiyanidinler ve doymamış yağ asitleri bulundurur. Yapılan bilimsel çalışmalarda özellikle resveratrol ve kateşin içeriğine değinilmiştir. Resveratrol içeriği nedeniyle özellikle kalp ve damar sağlığını koruyucu etkinliğe sahip olduğu bilinmektedir. Üzüm çekirdeğinin de serbest oksijen radikallerinin oluşumunu engellediği bilinmektedir.

Akdeniz ve ılıman iklim koşullarına adapte olmuş bir bitkidir. Geniş bir dağılım alanına sahiptir; Orta Akdeniz ve Akdeniz dışı bölgeler dışında batı Avrupa'dan Trans-Kafkasya bölgesinde ve Akdeniz Havzası çevresine dağılmıştır. Oldukça köklü bir geçmişe sahiptir. Tarihte Doğu Akdeniz bölgelerinden, üzüm ekiminin yavaş yavaş batıya doğru yayıldığı görülmektedir. Yunanistan ve Girit'in bağcılığın başlaması M.Ö. beşinci bin yılda başlamış. İtalya'da, asma ekiminin M.Ö. dokuzuncu yüzyıla dayanmaktadır. İspanya'da ve Mağrip'te MÖ son binyılın ilk bölümünde bağcılık ve bağcılık tesisinin kurulmasında ve geliştirilmesinde önemli bir rol oynadığı görünmektedir.

Yüksek oranda doymamış yağ asitleri ve E vitamini içerir. Vücudun işleyişini sürdürmesi için doymamış yağ asitlerine ihtiyacı vardır. Vücudun yağda çözünen vitaminleri (A, D, E, K vitamini) emebilmesi için bu yağlara ihtiyacı vardır. Ayrıca doymamış yağ asitlerinden yüksek diyetlerin tüketimi kan şekerinin düzenlenmesinde destekleyici olabileceği belirtilmiştir

Özellikle Hindistan'da yetişen aspir, Orta Doğu, Asya ve Afrika’ya kadar yayılım göstermiştir.

Yapılan bilimsel çalışmalarda kan lipit seviyelerini düzenlemeye destek olabileceği bildirilmiştir. Kilo kontrolünde destekleyici etkisi bulunur. Diyet salatalarına eklenerek de tüketilebilir.

Aspir, Compositae (Asteraceae) familyasına ait tek yıllık, oldukça dallı, otsu, dikenli bir bitkidir. Çiçekleri sarı, beyaz, krem, kırmızı ve turuncu renklerde çiçeklere sahiptir. Serin ve kurak ortamlara adaptasyon yeteneği olan oldukça dayanıklı bir bitkidir. Aspirin çiçeklerinden elde edilen cartharmin doğal bir boya maddesi olarak önemli bir kullanım alanı oluşturmuştur.

Erime noktası 24 -25 °C'dir ve kolaylıkla sıvı ve katı formu elde edilebilir. Böylece kullanım isteğinize göre tercih ettiğiniz şekilde muhafaza edebilir katı veya sıvı olarak kullanabilirsiniz. Enerji kaynağı olarak tüketilebilir. Beyin vücuttaki en metabolik olarak en aktif organdır.İşlevini sürdürmek için sürekli bir enerji kaynağı gerektirir. Kozmetik amaçlı kullanım alanı da oldukça yaygındır. Yüksek nemlendirici etkisi sayesinde tüm vücut için doğal bir nemlendirici olarak tercih edilebilir. Saça uygulanarak saçın nemlendirilmesini ve daha parlak, canlı bir görünüme kavuşmasını sağlamaya destek olur.

Hindistan cevizinin doğal yerleşim bölgesi Filipinler’dir.

Hindistan cevizi birçok sağlık faydası olan Orta zincirli triaçilgliseroller (MCT) bakımından oldukça zengindir. Yetersiz ve eksik beslenme durumunda iyi bir destekleyici olabileceği belirtilmiştir. Antioksidan etkinliği vardır.

Avrupalılar, Güney Pasifik'i keşfetmeye başladığında ve 16. yüzyılda getirdikleri ilk ürünlerden biri hindistancevizi olmuştur. Günümüzde gıda, kozmetik ve ilaç sanayide kullanılmaktadır.

Bitkisel omega 3 kalp ve damar sistemini destekleyici etkiye sahiptir. Bağırsak hareketlerini destekleyici etkiye sahiptir.Endokrin sistem üzerinde etkinliği olduğu bildirilmiştir.

Linum cinsi daha çok Akdeniz havzası olmak üzere, Amerika’nın güneybatısı ve kuzeyinde, Asya’nın ılıman ve subtropikal bölgelerinde yayılış göstermektedir. Linum cinsinin asıl yayılış alanının olduğu iki önemli bölgeden birisi Kuzey Amerika Kıtası, diğeri ise Balkan Yarımadası ve Anadolu’dur. Ayrıca keten, Mısırlılardan beri tarımı yapılan ve çok değişik amaçlarla kullanılan bir bitkidir. Türkiye’de 25 endemik türü bulunmaktadır.

Keten tohumu sağlığa yararlı bileşikler içeren önemli bir bitkisel kaynaktır. Yüksek besin değerine sahiptir. Lignan, fenolik asitler gibi fitokimyasallar ve yüksek oranda bitkisel omega 3 içerir.

Keten (Linum usitatissimum), 30-100 cm boyunda, mavi çiçekli ve tek yıllık bir kültür bitkisidir. Keten bitkisi M.Ö. 5.000 yıllarından itibaren Irak ve İran’da ekmeklik buğday ve arpa ile aynı zamanda tarıma alınmıştır. Tarihte çok çeşitli kullanım alanları olmuştur. Hindistan ve Mısır bölgelerinde elde edilen bulgular ile eski zamanlarda ketenin giysi ve yelken yapımında kullanıldığı belirtilmiştir.

Yapılan çalışmalarda bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olabileceği bildirilmiştir. Ayrıca kozmetik sanayide de kullanım alanı olan ısırgan otu saç ve cilt sağlığını korumaya destek olabilir.

Anavatanı Avrasyadır. Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika’da yayılım göstermiştir.

Lignanlar, formik asit, vitamin C, flavonoidleri ve antosiyanidinleri içerir. Antioksidan etkinliğe sahiptir.

Isırgan otu (Urtica dioica) uzun zamandır besleyici bir bitki olarak hem beslenmede kullanılmıştır. Yaprakları ve gövdesi yakıcı tüylerle kaplanmış, tohumlu, basit yapraklı ve küçük çiçekli, ılıman bölgelerde yetişen yabani bir bitkidir. Geleneksel tıpta da oldukça yaygın kullanılan bir bitki olmuştur.

Dermatoloji alanında kullanılmaktadır. Besleyici özelliği sayesinde saç dokunun güçlendirmeye ve yumuşatmaya destek olur. Soğuk sıkım badem yağı değerli yapısı nedeniyle cilt tarafından kolayca emilir. E vitamini cilt sağlığını desteklemek için gerekli olan vitaminlerden birisidir.

Türkiye zengin badem genetik yataklarına sahiptir.

Badem yağı içerisinde Vitamin E ve doymamış yağ asitlerini bulundurur.

Badem yüzyıllar önce de kullanılmış olan ticari tarımsal bir üründür. Akdeniz havzasının sıcak ve kurak bölgeleri ile batı Asya’nın ılıman iklime sahip kısımlarında yabani veya yarı yabani olarak yetişmektedir. Badem kültürü çok eski yıllar öncesinde ilk olarak Anadolu, İran, Suriye ve Filistin’de başlamış, buradan Akdeniz havzasına yerleşmiştir.

Enflamasyon giderici etkinliğe sahiptir. Uygun durumlarda ilk yardım müdahalelerinde tercih edilebilir.

Ekvator kuşağından kuzeyde İskandinav ülkelerine kadar dünyanın farklı coğrafyalarında yayılış gösteren 482 Hypericum türü bulunmaktadır. Türkiye’debulunan 96 türün 46’sı endemiktir

Antimikrobiyal etkinliğe sahiptir.

Hypericum türlerinin tıbbi amaçlı kullanımı günümüzden 2400 yıl öncesine kadar uzanmaktadır ve bilhassa yara iyileştirici etkileri milattan önce 5. yy’dan beri bilinmektedir. Sarı kantaron (Hypericum perforatum L.) alternatif tıpta en eski veen sık kullanılan bitkilerden birisidir. Halk ilaçlarında genellikle yaraların, yanıkların ve çürüklerin iyileştirilmesinde kullanılmıştır. Maserasyon yöntemi ile hazırlanır; zeytin yağı veya ayçiçek yağı içerisinde bekletilerek üretilir.Yunan hekim Dioscorides sarı kantaronu yara iyileştirici olarak tanımlamıştır.